Bibliografia multidisciplinar da fronteira Portugal-Espanha

[Resumen extraído de la fuente original]

One of the main cultural consequences of the contacts between Islam and the West has been the borrowing of hundreds of words, mostly of Arabic but also of other important languages of the Islamic world, such as Persian, Turkish, Berber, etc. by Western languages. Such loanwords are particularly abundant and relevant in the case of the Iberian Peninsula because of the presence of Islamic states in it for many centuries; their study is very revealing when it comes to assess the impact of those states in the emergence and shaping of Western civilization. Some famous Arabic scholars, above all R. Dozy, have tackled this task in the past, followed by other attempts at increasing and improving his pioneering work; however, the progresses achieved during the last quarter of the 20th c., in such fields as Andalusi and Andalusi Romance dialectology and lexicology made it necessary to update all the available information on this topic and to offer it in English.

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Descríbese o proceso de normalización (con algunhas referencias á codificación) desenvolvido nos últimos vinte anos nos territorios situados fóra de Galicia e de Cataluña-Baleares-Valencia en que se fala galego e catalán, respectivamente. O autor tenta probar a nula ou escasa aplicación da lexislación lingüística española que considera moi discriminatoria en favor do castelán.

Estudio etnográfico y lingüístico, con aplicación del método "palabras y cosas", de la comarca zamorana de Sanabria. En la primera parte del estudio se realiza una descripción general del marco teórico de la investigación (geografía, vías de comunicación, economía, etc.); en la segunda parte se describe la cultura material sanabresa y se proporciona el vocabulario relacionado con ella. Los términos se ofrecen en transcripción fonética.

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Análise dialectal (fundamentalmente da fonoloxía e a morfoloxía verbal) de dúas zonas fronteirizas de contacto entre o galego, o portugués, o leonés e o castelán. A primeira abrangue desde a Portela da Canda ao oeste ata a Portela do Padornelo ao leste, ata Peña Trevinca ao norte e a fronteira portuguesa ao sur e nela predominan as interferencias do portugués. A segunda engloba Lombada, no punto máis nororiental da rexión de Trás-os-Montes, xunto coa rexión castelá-leonesa de Aliste e nela predominan as interferencias do castelán en territorio portugués. Para realizar os mapas dialectais, o autor levou a cabo unha serie de enquisas a persoas autóctonas cuxos antepasados naceran na zona. Entre as entidades de poboación nas que se realizaron as enquisas atópanse as ourensás Tameirón, Esculqueira, Manzalvos, Cádavos, Castromil, Vilavella, Vilaseco e as zamoranas Lubián, Padornelo e Hermisende. Os informantes debían pronunciar os nomes dos números cardinais do 1 ao 31, dos días da semana e do mes, así como das estacións do ano. Tamén debían indicar as designacións de parentesco, de diversas partes do corpo, cores, prendas de vestir, utensilios de cociña, mobiliario, animais, medios de transporte e palabras en cuxa etimoloxía aparecesen os grupos consonánticos CL- / PL- / FL- (CLAVEM, PLENUM, FLAGRARE). Entre os trazos fonético-fonolóxicos reflectidos nos mapas atópanse o paradigma dos pronomes demostrativos e a ditongación das vogais latinas breves tónicas /E/ e /O/. Na morfoloxía recóllense as formas regulares dos tres modelos da conxugación verbal e de verbos irregulares como facer, ser e vir. A metodoloxía, que se describe no v. I, xunto cos resultados teóricos do traballo, toma como modelo o Atlas Lingüístico Galego (ALGa). O v. II contén os mapas dialectais dos fenómenos descritos no v. I [C.M.B.]

[Resumen extraído de la fuente original]

"Es wird aufgezeigt, dass ähnliche Voraussetzungen – Überlagerung einer portugiesischen Varietät durch das als Staatssprache auftretende Spanische einerseits in der Extremadura zwischen Cedillo und La Codosera, andererseits im brasilianische-urugayischen Grenzgebiet – keineswegs zu denselben Resultaten führen müssen: In Europa scheint es zu einer allmählichen Aufgabe des Portugiesischen durch die junge Generation zu kommen, in Amerika hingegen ist eine neue regionale Sprachform, ein dialecto mixto, im Entstehen" (p. XIV).

ÍNDICE: 1) Vokalsystem und Metaohonie im Algarve │ 2) Die Vokalsysteme des Alto Alentejo und der Beira Baixa │ 3) Die ou-Isophonen in Mittelportugal 

[Sinopsis reproducida de BILEGA]

Versión aumentada dun traballo presentado no 'Congreso sobre el Patrimonio Lingüístico Extremeño' (Cáceres, novembro de 2004). Segundo o autor, hai dúas lagoas fundamentais que supoñen serios problemas para a dialectoloxía estremeña: a ausencia dun atlas lingüístico e etnográfico e a carencia de estudos sociolingüísticos. A esta situación engádese a existencia de varios problemas aínda por resolver ('1. La naturaleza de las hablas extremeñas; 2. El concepto de léxico extremeño; 3. La influencia de las hablas de Extremadura en la configuración del español de América; 4. La fijación de algunas fronteras lingüísticas; 5. La filiación histórica de la 'fala'; 6. La posible presencia de dialectalismos en los fueros y en otros documentos antiguos; 7. Las sibilantes sonoras de la alta Extremadura; 8. La procedencia leonesa o castellana de la aspiración de F- latina; 9. La supuesta abertura de vocales finales en la formación del plural; 10. El origen del seseo de Fuente del Maestre). Para a lingüística galega interesa especialmente a sección 5 (p. 361-364), en que se expón a variedade de teorías existentes na actualidade para explicar a filiación histórica da 'fala' e rebátese a posibilidade de clasificala como castelán dialectal con lusismos (a postura que, erradamente, atribuíra Xosé Henrique Costas González ao autor deste artigo), aínda que se admite que pode ser unha etiqueta válida nun futuro próximo, dada a forte penetración de castelanismos nesta variedade na actualidade. Sinálase tamén que é anacrónico considerala como 'galego' (en todo caso, habería que falar de 'galego-portugués') [X.A.P.]